تاثیر تنش شوری و کم آبی بر میزان تولید کمی، کیفی و خصوصیات فیزیومورفولوژیک کوشیا (kochia scoparia)

یکی از راهکارهای افزایش تولید با منابع موجود استفاده از کشاورزی شورزیست می باشد. در بین شورزیست ها، کوشیا مورد توجه محققان قرار گرفته است. بنابراین، به منظور بررسی تاثیر شوری و کم آبی بر میزان تولید، آنالیزهای رشدی و توابع تولید و پارامترهای فیزیولوژیک در شرایط مزرعه، دو آزمایش بر مبنای طرح بلوک های کامل تصادفی به صورت کرت های خرد شده با سه تکرار که شوری به عنوان عامل اصلی و خشکی به عنوان عامل فرعی بود در دو سال 1387 (کشت تابستانه) و 1388 (کشت بهاره) با سه تکرار اجرا شد. تیمارهای شوری شامل شش سطح شوری آب 5/1، 7، 14، 21، 28 و 35 دسی زیمنس بر متر و میزان آب کاربردی بر اساس 25، 75 و 125 درصد نیاز آبی در سال 87 و هفت سطح شوری آب 5/1، 7، 14، 21، 28، 35 و 42 دسی زیمنس بر متر و میزان آب کاربردی براساس 50، 75، 100و 125 درصد نیاز آبی گیاه در سال 88 بود. نتایج نشان داد که کوشیا در مرحله گیاهچه ای به شوری حساس است و بهترین زمان شروع اعمال تنش شوری مرحله ای است که گیاه 15-10 سانتی متر ارتفاع دارد. کوشیا میزان قابل توجهی زیست توده خشک در کشت تابستانه (14 تن در هکتار) و کشت بهاره (34 تن در هکتار) تولید کرد و تحت تنش شدید در کشت تابستانه و بهاره به ترتیب 16 و 8 تن در هکتار زیست توده تولید داشت. میزان تحمل به شوری کوشیا با افزایش مصرف آب افزایش یافت. به نظر می رسد که کوشیا آب بیشتری را از عمق 60-30 سانتی متری خاک جذب کرده ومیزان شوری خاک در این عمق کمتر از عمق 30-0 سانتی متری بود. بنابراین جذب آب از این عمق موجب افزایش تحمل کوشیا به شوری آب آبیاری گردید. شوری موجب کاهش طول دوره رشد خطی و کاهش زیست توده شد. تاثیر حداکثر سرعت رشد در تولید زیست توده بیشتر از طول دوره حداکثر رشد گیاه است. با پیشرفت مراحل رشد کوشیا در طول فصل میزان سرعت جذب و تحلیل خالص کاهش یافت. تحت تنش شوری و خشکی مواد پرورده بیشتری به برگ ها اختصاص پیدا کرد در نتیجه گیاه تحت تنش اندام های فتوسنتزی خود را حفظ کرد. شوری موجب کاهش میزان بهره وری آب و ضریب گیاهی شد. ضریب حساسیت گیاه به خشکی تا شوری 21 دسی زیمنس بر متر تحت تاثیر تنش شوری قرار نگرفت، بنابراین، کوشیا گیاهی متحمل به تنش خشکی بوده و می توان از روش کم آبیاری برای مدیریت آبیاری در این گیاه استفاده کرد. روغن بذرکوشیا بین 8-7 درصد در تیمارهای مختلف متغیر بود و کاهش معنی داری با افزایش شوری نشان نداد. روغن کوشیا حاوی 84% اسیدهای چرب غیر اشباع بود. سیستم ریشه ای این گیاه در جذب و انتقال سدیم به اندام هوایی انتخابی عمل کرد. همچنین با افزایش میزان سدیم در محیط توسعه ریشه گیاه، جذب انتخابی برای پتاسیم را افزایش داد و توانست نسبت سدیم به پتاسیم را حفظ کند. این گیاه همچنین قادر است تحت تنش شدید غشاء سلول را از خسارت نمک حفظ کند و از اسمولیت های سازگار مانند پرولین و ساکارز در این شرایط برای بقاء استفاده کند.